खुवासभाको अरुण नदी सिमानामा चिन सरकारले निर्माण गरेको पक्की संरचनासहितको तटबन्धका त्यस क्षेत्र भएर तराई पुग्ने नदीहरुमा पानीको बहाव उच्च भइ रौटहट, वारा र पार्सा जिल्ला बाढीले प्रभावित भएका छन् । संखुवा सभामै पनि वाढिले नेपाली भुमि तिव्र रुपमा कटान भईरहेको छ । कटानका कारण भोटखोला गाउँपालिका–१, हेमाथांका बस्ती उच्च जोखिममा छ। चीनले निर्माण गरेको पक्की संरचनासहितको बाँधले खोलाको धार परिवर्तन भएर धमाधम बस्ती कटान भइरहेको भोटखोला–१ का अध्यक्ष तेन्छेवी शेर्पाले वताए । किमाथांका–१ मा एक सय परिवारको वसोवास छ । चीनले आफ्नो चाँगा बजारको सीमाना जोगाउन नेपालतर्फवाट करिब १ किलोमिटरको दुरीमा तटबन्ध बनाएको छ । तिङ गीसेनबाट रिउ हुदै चाँगा बजारसम्म आउने सडकमा चिनले अरुण नदीको वाँध वनाएको छ । सन् २०१७ देखि नै बाँध निर्माण थालिएको थियो । पञ्चवर्षीय योजना अन्तर्गत सुरु भएको काममा स्काभेटर प्रयोग गरी बालुवा, गिटी निकालिएको छ । यसले ठुलो समस्या निम्त्याउनले शेर्पाले बताए । चीनले बनाएको संरचनाबारे गत मंसिरमा विभिन्न राजनीतिक दलका प्रतिनिधि, सांसदहरु, प्रमुख जिल्ला अधिकारी लगायतको २७ जनाको टोलीले अनुगमन गरेको थियो । अनुगमनमा संलग्न संखुवासभाकै प्रदेशसभा सांसद सरिता थापा खड्काले चिनिया पक्षले अरुण किनारामा सडक खनेकाले त्यसको सुरक्षाका लागि आरसीसि ढलानसहित तटबन्ध उठाएको बताइन् । उक्त क्षेत्रमा नाका खोल्न २०० रोपनी जग्गा मात्र समथर भूभाग छ । त्यसको व्यवस्थापन नहुने हो भने नाका खोल्न समस्या हुने मात्र होइन अरुण नदीले धार परिवर्तन गर्दा त्यस क्षेत्रको भू–भाग नै समस्यामा परेको उनले जानकारी दिइन् । वाँधको कारण कटान सुरु भएकाले वर्षायाममा बाढीको समस्या बढने गरेको छ । सीमा क्षेत्रमा एकाएक संरचना बनाई नेपाली भूभागतर्फ नदी छाडेपछि नेपाली भूभाग विस्तारै बगाउने देखिएको छ । यद्यपि समस्या समाधानका लागि सिँचाईमन्त्री वर्षमान पुनले पनि हेलिकोप्टरबाट अवलोकन गरेका थिए । प्रादेशिक मुख्यमन्त्रीसहित संघीय सरकारका अन्य मन्त्रीले पनि भ्रमण गरी वस्तुस्थिति बुझेका थिए । समस्या समाधानका लागि केन्द्र सरकारले डेढ करोड बजेट छुट्याएको थियो । बजेटबाट १०८ मिटर तटबन्ध निर्माण गरिएको वडाध्यक्ष शेर्पाले जानकारी दिए । ‘नाका सञ्चालनका लागि जिरो प्वाइन्ट त्यहीँ हो । उनीहरुले बनाएको संरचनाले हाम्रो कटान मात्र भएको छैन ठूलो चउर त डुबान नै गरिसक्यो । भोलि नाका सञ्चालनका लागि पनि ठाउँ छैन ।’ उनले स्पष्ट पारे । संखुवासभाका प्रतिनिधि सभा सांसद् राजेन्द्रप्रसाद गौतमले पनि तटबन्ध बनाएर चीनले चिनिया भूभागको रक्षामा लागेको बताए । ‘उसले तटबन्ध बनाएर आफ्नो क्षेत्र सुरक्षा गरेको हो । हामीले पनि आफ्नो क्षेत्रपट्टि तटबन्ध बनाएर लगेका छौँ ।’
चीनको बाधले तराईका जिल्लामा खतरा
खुवासभाको अरुण नदी सिमानामा चिन सरकारले निर्माण गरेको पक्की संरचनासहितको तटबन्धका त्यस क्षेत्र भएर तराई पुग्ने नदीहरुमा पानीको बहाव उच्च भइ रौटहट, वारा र पार्सा जिल्ला बाढीले प्रभावित भएका छन् । संखुवा सभामै पनि वाढिले नेपाली भुमि तिव्र रुपमा कटान भईरहेको छ । कटानका कारण भोटखोला गाउँपालिका–१, हेमाथांका बस्ती उच्च जोखिममा छ। चीनले निर्माण गरेको पक्की संरचनासहितको बाँधले खोलाको धार परिवर्तन भएर धमाधम बस्ती कटान भइरहेको भोटखोला–१ का अध्यक्ष तेन्छेवी शेर्पाले वताए । किमाथांका–१ मा एक सय परिवारको वसोवास छ । चीनले आफ्नो चाँगा बजारको सीमाना जोगाउन नेपालतर्फवाट करिब १ किलोमिटरको दुरीमा तटबन्ध बनाएको छ । तिङ गीसेनबाट रिउ हुदै चाँगा बजारसम्म आउने सडकमा चिनले अरुण नदीको वाँध वनाएको छ । सन् २०१७ देखि नै बाँध निर्माण थालिएको थियो । पञ्चवर्षीय योजना अन्तर्गत सुरु भएको काममा स्काभेटर प्रयोग गरी बालुवा, गिटी निकालिएको छ । यसले ठुलो समस्या निम्त्याउनले शेर्पाले बताए । चीनले बनाएको संरचनाबारे गत मंसिरमा विभिन्न राजनीतिक दलका प्रतिनिधि, सांसदहरु, प्रमुख जिल्ला अधिकारी लगायतको २७ जनाको टोलीले अनुगमन गरेको थियो । अनुगमनमा संलग्न संखुवासभाकै प्रदेशसभा सांसद सरिता थापा खड्काले चिनिया पक्षले अरुण किनारामा सडक खनेकाले त्यसको सुरक्षाका लागि आरसीसि ढलानसहित तटबन्ध उठाएको बताइन् । उक्त क्षेत्रमा नाका खोल्न २०० रोपनी जग्गा मात्र समथर भूभाग छ । त्यसको व्यवस्थापन नहुने हो भने नाका खोल्न समस्या हुने मात्र होइन अरुण नदीले धार परिवर्तन गर्दा त्यस क्षेत्रको भू–भाग नै समस्यामा परेको उनले जानकारी दिइन् । वाँधको कारण कटान सुरु भएकाले वर्षायाममा बाढीको समस्या बढने गरेको छ । सीमा क्षेत्रमा एकाएक संरचना बनाई नेपाली भूभागतर्फ नदी छाडेपछि नेपाली भूभाग विस्तारै बगाउने देखिएको छ । यद्यपि समस्या समाधानका लागि सिँचाईमन्त्री वर्षमान पुनले पनि हेलिकोप्टरबाट अवलोकन गरेका थिए । प्रादेशिक मुख्यमन्त्रीसहित संघीय सरकारका अन्य मन्त्रीले पनि भ्रमण गरी वस्तुस्थिति बुझेका थिए । समस्या समाधानका लागि केन्द्र सरकारले डेढ करोड बजेट छुट्याएको थियो । बजेटबाट १०८ मिटर तटबन्ध निर्माण गरिएको वडाध्यक्ष शेर्पाले जानकारी दिए । ‘नाका सञ्चालनका लागि जिरो प्वाइन्ट त्यहीँ हो । उनीहरुले बनाएको संरचनाले हाम्रो कटान मात्र भएको छैन ठूलो चउर त डुबान नै गरिसक्यो । भोलि नाका सञ्चालनका लागि पनि ठाउँ छैन ।’ उनले स्पष्ट पारे । संखुवासभाका प्रतिनिधि सभा सांसद् राजेन्द्रप्रसाद गौतमले पनि तटबन्ध बनाएर चीनले चिनिया भूभागको रक्षामा लागेको बताए । ‘उसले तटबन्ध बनाएर आफ्नो क्षेत्र सुरक्षा गरेको हो । हामीले पनि आफ्नो क्षेत्रपट्टि तटबन्ध बनाएर लगेका छौँ ।’
0 comments:
Post a Comment